U današnjem članku pričamo o krovu kao i šta su krovne konstrukcije i koje sve vrste postoje, koji su to osnovni tipovi krova, od čega se krov sastoji i na koji način se pokriva.
Osnovni tipovi krova
Krovovi se dele prema broju krovnih ravni , pa tako imamo jednovodne, dvovodne, a poseban slčaj je oblik kupole ili kupe. Takođe krovove možemo podeliti i po obliku, odnsno – na ravne i kose, zasvođene ili kupole. Kada je reč o ravnim krovovima podrazumevamo krovove malog nagiba od 3% do 10%, a kosi krovovi imaju nagib 30-60°. Ravne krovove delimo na 3 osnovna tipa :
- Topli
- Hladni – obrnuti
- Ventilisani – predstavljaju krovove sa minimum 8% nagiba
Elementi krova
Nekoliko osnovnih elemenata čine krovove objekata, a to su:
- Krovna konstrukcija sa potkonstrukcijom
- Krovni pokrivač
- Izolacioni sloj
Završni elementi i aplikacije
Konstrukcija nosi krovni pokrivač i prenosi opterećenja ka donjim delovima objekta. Krovna konstrukcija može biti masivna ili sačinjena od linearnih elemenata, odnosno drvene, metalne rešetke, ramovi, klasične ili lamelirane drvene krovne konstrukcije. Pomoći noseći elementi čine potkonstrukciju koji treba da prenesu opterećenja pokrivača na konstrukciju. Pomoćne letve se koriste kod pokrivanja crepom ili limenim tablama, za koje se pokrivač učvrsti. Potkonstrukcija ne mora biti od istog materijala kao i krovna konstrukcija.
Krovni pokrivač predstavlja deo krova koji štiti krovnu konstrukciju i ceo objekat od spoljašnjih uticaja, kasnije ćemo reći nešto više o vrstama krovnog pokrivača.
Spušteni plafoni, da ili ne? (članak)
Izolacioni sloj krova je sistem termo i hidroizolacije sa parnom branom, a može biti postavljen u, iznad ili ispod krovne konstrukcije. Izolacioni sloj krova je veoma važan jer se objekat u zoni krova suočava se nekoliko problema :
- Sakupljanje vodene pare iz objekta koju ka krovu potiskuje topao vazduh
Velike temperaturne razlike spoljašnjeg i unutrašnjeg prostora
Završni elementi krova su brojni detalji koji podrazumevaju uklapanje krova i drugih delova konstrukcije i sistema objekta i izradđuju se od kvalitetnih plastičnih masa otpornih na UV zračenje i temperaturne razlike, od nerđajućih limova ili po posebnoj želji, a to su:
- Vetar – lajsne – zatvaranje bočnih otvora između konstrukcije i krovnog pokrivača
- Oluci – pravilno odvodnjavanje krova je važno, posebno kod ravnih krovova kad se primenjuje tačkasto odvodnjavanje
- Gromobranska instalacija
- Merdevine – staza za pristup
- Postavljanje, osiguravanje i izolacija oko krovnih ventilacionih ispusta i drugih instalacija
- Zadržavanje leda – specijalnim crepovima ili metalnim klinovima u donjoj zoni kosog krova kako ne bi došlo do klizanja i pada većih komada leda koji mogu ugroziti živote
- Razne opšivke – oko dimnjaka, ventilacionih kanala i drugih prodora na krovu, na dodiru zidnih ravni sa krovnom površinom
Podela krovnih konstrukcija prema materijalu
Krovne konstrukcije možemo podeliti u 3 grupe materijala od kojih se izrađuju:
- Drvene krovne konstrukcije
- Metalne/čelične krovne konstrukcije
- Betonske krovne konstrukcije
Drvene krovne konstrukcije
Kada je reč o drvenim krovnim konstrukcijama one imaju najdužu tradiciju u građevinarstvu. Osnovni tip drvenih konstrukcija čine elementi kvadratnog ili pravougaonog preseka – tavanjače, stubovi, kosnici, pajante, rogovi i nosači rogova koji formiraju nekoliko tipova krovova koje delimo po sistemu prenošenja opterećenja i veličini, pa tako imamo proste krovove, krovove sa jednostrukom, dvostrukom, trostrukom stolicom, krovne vešaljke i slično.
Letve u ulozi potkonstrukcije na koje se oslanja krovni pokrivač predstavljaju najslabiji element drvenih krovova.
Drvene krovne rešetke su sledeći tip drvenih krovnih konstrukcija, a njima možemo savladati veće raspone i one su formirane drvenim elementima formata daske.
Lamelirane drvene konstrukcije predstavljaju mogućnost savladavanja velikih raspona konstruktivnim elementima od drveta.
Metalne / Čelične krovne konstrukcije
Tipovi čeličnih krovnih konstrukcija po formi prate one od drveta, ali su dominantniji zahvaljujući velikim rasponima koje savladavaju, preciznim detaljima, mehaničkim karakteristikama kao i neograničenim oblikovnim mogućnostima. Metalne odnosno čelične rešetke savladaće isti raspon kao i one od drveta uz manje presek elemenata i pored prostih rešetki, konstrukcije krovova u vidu prostornih rešetki mogu savladati raspone na granici nemogućeg i to elementima preseka od samo nekoliko centimetara. Ovaj tip krovne konstrukcije se najčešće primenjuje za krovove javnih objekata ili za velike nadstrešnice. Prednosti upotrebe čelika za krovne konstrukcije su –
- Precizna mašinska izrada elemenata koja garantuje kvalitet izvedenog stanja koji u potpunosti odgovara projektu, što daje mogućnost optimizacije materijala i vremena rada.
Brza ugradnja prefabrikovanih elemenata koja takođe skraćuje vreme izvođenja radova.
Mana kod čeličnih konstrukcija je slaba otpornost na visoke temeprature, pa je potrebno posvetiti pažnju ispunjavanju protivpožarnih standarda.
Betonske krovne konstrukcije
Linearni betonski elementi za ramove armirano – betonske krovne konstrukcije se izrađuju kao prednapregnuti betonski nosači. Betonski krovovi mogu biti rađeni i u obliku armirano – betonskih ploča različitih tipova – rebraste, sitnorebraste, ošupljene i slično. Armirano – betonske ploče mogu biti –
- Sitnorebraste tavanice – sa kalupima od opekarskih ili penobetonskih elemenata, EPS-a, plastike, dubokih trapezastih profila
- Pune armirano – betonske ploče – livene na licu mesta ili sastavljene od prefabrikovanih elemenata
Ošupljene armirano – betonske ploče – prefabrikovani ošupljeni elementi
Pored ova tri osnovna materijala krovna konstrukcija može biti i od opeke, slame, zemlje i slično, ali se tada zbog svojih karakteristika mora raditi u vidu luka ili svoda.
Materijali za pokrivanje krovova
Materijal konstrukcije i krovnog pokrivača može biti isti, ali se tada lementi razlikuju po načinu obrade i po dimenzijama. Sistem krovnog pokrivača može činiti istovremeno potkonstrukcija, termo i hidroizolacija, parna brana, barijera za vazduh.
Opekarski proizvodi odnosno crep i kanalice predstavljaju tip pokrivanja objekta. Crep ima osbinu dugotrajnosti i fleksibilnosti, zbog samog sistema preklapanja ovaj krovni pokrivač nije osetiljiv na veća pomeranja krovne konstrukcije i nastavlja da vrši svoju ulogu zaštite. Crep predstavlja veće opterećenje za krovnu konstrukciju, a priprema i postavljanje teku sporije.
Drvo i trska – pokrivanje krovova ukoso postavljenim drvenim daščicama ili trskom se primenju samo kada se želi postići određeni estetski izgled krova.
Metalni krovni pokrivači – odnosno limovi imaju dugu tradiciju u arhitekturi. Danas se pokrivanje limom zasniva na obrađenim i zaštićenim tablama u proizvodnim halama tačno prema projektu krova. Kao metalni krovni pokrivač najčešće se primenjuju čelični ili aluminijumski pocinkovani, bakarni limovi, impregnirani limovi kao i limovi obogaćeni titanijumom.
Krovovi na bazi bitumena mogu biti –
- Afaltni krovovi – za prohodne ravne krovove
- Bitumenska šindra – izrađuje se u trakama sa jednom ivicom perforiranom kako bi u izgledu krova ličila na crep
Bitumenske membrane – odnosno hidroizolacija postavljena kao završni sloj ravnog krova
Polimerne i PVC membrane se takođe koriste kao završni sloj krova, a mogu biti postavljene u trakama ili se nanose prskanjem.
Staklo kao krovni pokrivač – kada je reč o pokrivanju staklom važno je posvetiti pažnju sprečavanju prodora UV zraka i preteranom zagrevanju unutrašnjeg prostora, a ovo se rešava upotrebom specijalnih stakala, zaštitnih folija, zastorima.
Zeleni krovovi predstavljaju najpoželjnije rešenje krovnih površina, posebno u gradovima. Zelenim krovovima se postižu niže temperature u samom objektu, veća zvučna izolovanost objekta, manje zagrevanje urbanih centara, dugotrajnija zaštita krovne konstrukcije i svih izolacionih slojeva.
Pogledajte Cenovnik svih naših usluga a zatim nas pozovite da radimo!
